Dziś trochę z dziedziny językoznawczej, czyli o związkach frazeologicznych. Czym są związki frazeologiczne? Jakie znaczenie kryją?
Związki frazeologiczne to utarte w języku połączenia wielowyrazowe – ich znaczenie nie jest sumą znaczeń słów, z których dany związek się składa. Poniżej prezentuję przykłady ciekawych związków frazeologicznych :
hiobowa wieść – poważna, smutna, zła wiadomość,
Judaszowy pocałunek – gest nieszczery, dwulicowy,
biały kruk – coś bardzo rzadko występującego,
trącić myszka – być przestarzałym, staroświeckim,
idzie jak z płatka – coś idzie bardzo łatwo,
idzie jak z kamienia – mieć kłopoty, trudności z czymś,
czekać jak kania dżdżu – czekać z utęsknieniem,
drzeć z kimś koty – żyć w niezgodzie,
przekroczyć Rubikon – podjąć nieodwracalną decyzję,
Pyrrusowe zwycięstwo – zwycięstwo osiągnięte zbyt wysokim kosztem, z wielkimi stratami,
Stajnia Augiasza – miejsce nieporządne, dawno nie sprzątane,
sąd Parysa – sytuacja, w której bardzo trudno podjąć decyzje, jest to niemal niemożliwe,
Ikarowy lot – śmiałe plany, które mogą skończyć się tragicznie,
Syzyfowa praca – bezsensowne, nie przynoszące rezultatów działania,
Puszka Pandory – źródło zła, kłopotów i nieszczęść,
wyciągać kasztany z ognia cudzymi rękami – szukać kogoś, kto wykona za nas pracę,
nosić końskie okulary – zawężony punkt widzenia, osoba ograniczona w swoich poglądach,
stroić koperczaki – zalecać się do dziewczyny,
diabeł nakrył coś ogonem – mówi się tak, kiedy nie można czegoś znaleźć,
tajemnica poliszynela – taka tajemnica, o której wszyscy wiedzą,
obrona Częstochowy – bronić czegoś uparcie i nie przyjmować niczego innego do wiadomości,
ostatni Mohikanin – ostatnia osoba reprezentująca dane poglądy,
czerwone pająki – reżim komunistyczny,
stroić firleje – żartować, wygłupiać się,
nie zasypiać gruszek w popiele – nie zaniedbywać czegoś,
przemówić komuś do ręki – dać łapówkę,
pójść na udry – kłócić się z kimś,
sól ziemi – osoba lub rzecz, która była symbolem najwyższych wartości,
niedźwiedzia przysługa – chybiona przysługa, która może sprawić komuś przykrość, ale bez złych intencji,
jeść sobie z dzióbków – pasować do siebie idealnie, zgadać się z sobą,
mieć węża w kieszeni – być skąpym,
perlisty śmiech – głośny, dźwięczny śmiech, składający się z krótkich, szybkich dźwięków,
odsłonić przyłbicę – ujawnić swoje stanowisko, wystąpić otwarcie,
mieć z kimś na pieńku – żyć z kimś w niezgodzie,
być solą w oku – przeszkadzać, drażnić,
pleść androny – mówić bez sensu,
nabierać wody w usta – uparcie milczeć,
siedzieć z założonymi rękami – siedzieć bezczynnie,
obiecywać gruszki na wierzbie – składać nierealne obietnice,
nabić kogoś w butelkę – oszukiwać, nabierać kogoś,
dzielić skórę na niedźwiedziu – przedwcześnie robić plany, co do realizacji, których nie ma pewności lub cieszyć się z niepewnych jeszcze korzyści,
budować zamki na lodzie – snuć nierealne marzenia,
prawo pięści – bezprawie, prawo silniejszego,
szukać ze świecą – o czymś rzadkim, niespotykanym,
mieć złote serce – być dobrym, szczerym,
umywać ręce – nie przyjmować odpowiedzialności,
obiecywać złote góry – obiecywać wielkie korzyści,
zacierać ręce – cieszyć się,
dotknąć do żywego – bardzo kogoś zrazić,
mieć dębowe ucho – nie mieć słuchu muzycznego,
mieć wypisane na czole – cechy człowieka, które rzucają się w oczy,
świecić czołem – być narażonym na publiczny wstyd,
woda sodowa uderza do głowy – mieć o sobie wygórowane mniemanie,
dostać małpiego rozumu – wygłupić się, rozrabiać,
słomiany zapał – krótkotrwały zapał,
stroić się w cudze piórka – przypisywać sobie cudze zasługi, udawać kogoś innego,
patrzeć jak ciele na malowane wrota – gapić się bezmyślnie,
wyjść obronną ręką – wyjść szczęśliwie z trudnej sytuacji.