Dziś druga część serii „Słowniczek logopedyczny”, a waz z nim kolejna porcja pojęć, które warto znać.
E -> N
Echolalia – wzorce mowy o charakterze niekomunikacyjnym, w których pacjent jak echo powtarza słowa lub frazy. Wyróżniamy echolalie bezpośrednią, odroczoną oraz sytuacyjną.
Elizja – mogilalia- opuszczanie głosek sprawiających dziecku trudność.
FAS – Alkoholowy Zespół Płodowy (Fetal Alcohol Syndrome), wada rozwojowa wrodzona.
FASD – Sektrum płodowyh zaburzeń alkoholowych.
Fonem – najmniejsza cząstka systemu języka.
Frenotomia – zabieg chirurgiczny, polegający na poziomym przecięciu wędzidełka podjęzykowego.
Gametopatie – czynniki teratogenne działające tuż po zapłodnieniu na komórkę rozrodczą.
Gammacyzm – nieprawidłowa wymowa głoski tylnojęzykowej [g].
Gaworzenie – pojawia się koło 6. miesiąca życia, jest to celowe wytwarzanie dźwięków przez dziecko. Następuje po głużeniu.
Genopatie – czynniki genetyczne działające przed zapłodnieniem na komórkę rozrodczą.
Giełkot – mowa cechująca się szybkim tempem mówienia, o obniżonej spójności gramatycznej i semantycznej. Pacjent nie ma świadomości występowania zaburzenia.
Głoska – dźwiękowa realizacja fonemu, zawiera cechy dystynktywne oraz fonetyczne, nieistotne dla procesu komunikacji, np. związane z wiekiem czy płcią.
Głużenie – pojawia się około 3. miesiąca życia, to pierwsza faza rozwoju mowy niemowlęcia.
Grafomotoryka – umiejętność rysowania, pisania oraz prawidłowego chwytu.
Hiperpoprawność – przesadna poprawność wymowy, polegająca na zastępowaniu form zgodnych z normą językową, przez błędne, ale uważane przez użytkownika za bardziej poprawne.
Hipertonia – podwyższone napięcie mięśniowe.
Hipotonia – obniżone napięcie mięśniowe.
Jąkanie – niepłynność mowy, zaburzenie płynności realizacji ciągu fonicznego wraz z zaburzoną intonacją, akcentem oraz mimiczno-gestyczną organizacją wypowiedzi.
Kappacyzm – nieprawidłowa wymowa głoski tylnojęzykowej [k].
Kinestezja artykulacyjna – czucie pozycji i ruchów narządów artykulacyjnych.
Lambdacyzm – nieprawidłowa wymowa głoski [l].
Laryngektomia całkowita – chirurgiczna metoda leczenia nowotworu złośliwego krtani, poprzez jej usunięcie
Laryngektomia częściowa – chirurgiczne usunięcie nowotworu złośliwego krtani, poprzez wycięcie fragmentu krtani.
Logofobia – lęk przed mówieniem, towarzyszy jąkaniu.
Metateza – przestawki głoskowe lub sylabowe.
Międzyzębowość – wadliwa realizacja głosek, przy której występuje wysunięcie języka między zęby.
Mogilalia – elizja – opuszczanie głoski.
Morfem – najmniejsza niepodzielna cząstka znaczeniowa wyrazu.
Motoryka duża – sprawność fizyczna całego ciała – bieganie, skakanie, pokonywanie przeszkód, gra w klasy, gra w piłkę, zabawy równoważne, w których ważna jest koordynacja wzrokowo-ruchowa, związane z rzutem i celowaniem.
Motoryka mała – sprawność dłoni i palców – rysowanie, lepienie z plasteliny, chwytanie przedmiotów, zawiązywanie butów, zapinanie guzików, pisanie- rozwój manualny, rozwój chwytu.
Mowa bezdźwięczna – rodzaj dyslalii polegającej na bezdźwięcznej realizacji wszystkich lub niektórych spółgłosek dźwięcznych.
Mowa roztargniona – pacjent przerywa wątek w trakcie rozmowy oraz zmienia temat wypowiedzi na związany z otaczającymi bodźcami.
Mutyzm – brak lub ograniczenie mówienia przy zachowaniu rozumienia mowy i możliwości porozumiewania się.. Mutyzm może występować bez stwierdzanych zaburzeń w budowie i funkcji narządów mowy.
Neologizm dziecięcy – nowe wyrazy tworzone przez dziecko na wzór mu znanych, występuje w okresie swoistej mowy dziecka.
Neurodegenercja – postępujący i nieodwracalny proces zwyrodnienia komórek nerwowych, w wyniku którego dochodzi do narastających zaburzeń w funkcjonowaniu człowieka.
Nielogiczność mowy – wzorzec mowy, w którym wnioski nie następują w logiczny sposób.